Veel gemeenten maken serieus werk van de energietransitie, zo ook de gemeente Moerdijk. Alleen heeft men in Moerdijk ervoor gekozen om langs de weg van burgerparticipatie dit traject af te leggen. Het IVGI is gevraagd om daarbij de gemeente mee te nemen in de succesvolle aanpak van ‘Viking Circles’. Centrale vraag is: “Hoe kan Moerdijk gasloos zijn in 2050?”
Begin november 2019 organiseerde de gemeente samen met de lokale stichting Energiek Moerdijk een “Week van de Duurzaamheid”. Eén van de activiteiten was het Energiek Café waar bewoners informatie en inspiratie konden opdoen over duurzame energieopwekking, duurzaam bouwen en dergelijke.
Het IVGI begeleidde, als aftrap voor een effectieve burgerparticipatie, een workshop over de methode van Viking Circles. Daarbij werd nadrukkelijk geput uit de ervaringen van het Deense Samsø. Daar heeft men het voor elkaar gekregen om binnen 10 jaar CO₂ negatief te zijn doordat er meer duurzame energie wordt opgewekt dan dat er aan fossiele energie wordt verbruikt. En nu heeft men als doel gesteld om in 2030 een volledig circulaire economie te realiseren. Burgerparticipatie is daarbij nog altijd leidend. Het kan nu ook niet anders meer: elke bewoner en ondernemer verwacht dat zij een rol (kunnen) spelen in het meebepalen hoe dat doel wordt gehaald.
Tijdens de workshop werd een begin gemaakt met het inventariseren van agendapunten die de gemeente en bewoners moeten adresseren om het doel van een gasloze gemeenschap in 2050 te realiseren. Naast zorgen als: “Hoe krijgen we alle 35.000 inwoners mee?” en “Wat kan ik nu doen en toch geen slechte investering voor de lange termijn doen?” kwamen er ook onverwachte punten naar voren zoals een noodzakelijk geachte verandering van de mijnbouwwet in verband met de (on)mogelijkheden om meer dan 500 meter diep te kunnen boren naar aardwarmte. Ook B&W kreeg huiswerk mee. Volgens velen moeten er deel-doelen geformuleerd worden die een kortere tijdspanne omvatten dan de ruim 30 jaar naar 2050. Een succesvolle energietransitie realiseren is tenslotte meer dan alleen een stip op een hele verre horizon benoemen.