Is duurzaamheid echt een kernwaarde van ons land? Is er wellicht een verschil tussen burgers en politici als het gaat om hun ‘hart’ voor duurzaamheid? Hoe intrinsiek is de motivatie van de rijksoverheid (lees: het kabinet)? Willen ze echt duurzamer of is het alleen een zogenaamde extrinsieke motivatie, namelijk de behoefte om een boete van de EU te ontwijken?

Deze vragen werden zeer prangend aan het einde van 2018, zoals bleek uit een aantal publicaties in o.a. de Volkskrant. Als het bijvoorbeeld gaat om de opwekking c.q. consumptie van duurzame energie, dan slaan wij in EU-verband een modderfiguur. We lopen echt helemaal achteraan. We halen met onze huidige 6% voor geen meter onze doelstelling van 14% duurzaam energie in 2020.

Toegegeven: de EU als geheel loopt ook met 3% achter op dat doel. Dus we zijn niet het enige land in Europa. Maar we zijn wel weer het slimme jongetje in de klas die denkt: als wij dat doel nu eens op een andere manier kunnen bereiken, namelijk door een administratieve truc…dan omzeilen we in elk geval de boete van de EU!

Daarom is het de vraag of duurzaamheid echt een kernwaarde is van ons land. Waarom deze twijfel over de motivatie van de overheid?  Dat heeft de volgende aanleiding: wij halen onze doelen niet omdat we te weinig duurzaam opgewekte energie produceren. We plaatsen te weinig windmolens, zonnepanelen en doen te weinig om op andere manieren duurzame energie op te wekken. En om dat te “compenseren” halen we een administratieve truc uit om Roemeense duurzame energie op ons conto te schrijven. En voilà: we halen onze doelen…en krijgen geen boete van de EU. Maar schiet het geheel – lees: de EU, lees: de wereld gemeenschap –  hier iets mee op? Nee, natuurlijk niet. Uit de cijfers blijkt dat de EU als geheel al moeite heeft om haar doelstellingen te halen. Een overschot van het ene land daarom maar gebruiken om de onkunde van het andere lande te compenseren is natuurlijk de slapheid ten top. En ook heel egoïstisch: wij halen wel onze doelen, maar het geheel blijft hopeloos achter. Jammer, niet ons probleem. En dat is dus ook het signaal wat de overheid afgeeft aan de burgers: eigenlijk vinden we het niet zo heel erg belangrijk…

Wat als duurzaamheid echt een kernwaarde is? Wat zou de overheid dan doen? In de eerste plaats zou men niet over de landsgrenzen heen kijken voor de oplossing, maar vooral het eigen schip schoonmaken. Je hebt een doel, en als dreigt dat je het niet haalt, ga je met elkaar na wat er in eigen huis moet gebeuren om dat wel te halen. Zo simpel is het. We hoeven het niet moeilijker te maken dan het is.